Hargeysa (XOL)- Laba qof ayaa ku dhintay, ugu yaraan sideed kalena way ku dhaawacmeen dagaal shalay ka dhacay deegaan u dhexeeya degmooyinka Gabiley iyo Baki.
Dagaalkan oo dhexmaray laba maleeshiyo beelood oo wada degan deegaankaasi, waxa uu sida la sheegay bilaabmay abaaro 10:30 barqonimo ee shalay. Labadan dhinac ee dagaalku dhexmaray oo in muddo ahba muran u dhexeeyay, waxa khilaafkoodaa shalay gacan ka hadalka keenay salka ku hayaa muran dhul-beereed u badan oo u dhexeeya degmada Gabiley iyo Baki. Inkastoo sida la sheegay deegaamadaa muranku ka oogan yahay qaybo ka mid ah hore
Xukuumaddu ciidan ugu dirtay, haddana dagaalkan shalay ayaa la sheegay inuu ka dhacay meel ka durugsan goobta ciidanku fadhiyaan, halkaasoo sida wararku sheegeen u dhow meel lagu magacaabo Buqdhada. Qaar ka mid ah Salaadiinta labada dhinac ee dirirtu dhexmartay oo xalay Wargeyska Ogaal khadka telefoonka kula xidhiidhay, ka sokow eeda dhinacba midka kale ugu jeediyay masuuliyada weerarka, waxay Xukuumadda ku dhaliileen inay ka gaabisay soo afjarida
khilaafkan oo in muddo ahba soo taxnaa. “Xukuumadda waxaanu isku ogayn in la sameeyo guddi khilaafkaa (muranka dhulka) dhamaysa oo qolo walba xaqeeda si Caddaalad ah u kala siisa, arrintaana si degdeg ah loo galo. Markaa shan oday baa nalagaga saxeexay damaanadaa, xaga kalena shan oday baa laga saxeexay. Sidaa darteed, sidii aanu u filaynay in maanta (shalay) la diro guddigii Guurtida iyo Xukuumadda ee dhexdhexaadka ahayd, ayuun baa abaaro 10:30-kii weerar lagu soo qaaday 20 inan oo beerahoodii iska jooga meesha la yidhaahdo Gacanka-madow. Markaa laba qof baa ku dhintay, lix kalena way dhaawacmeen.” Sidaa waxa yidhi Suldaan Ismaaciil Sul. Cabdiraxmaan oo ka mid ah Madaxdhaqameedka degmada Gabiley.Suldaanka oo la waydiiyay inay goobtaa dagaalku ka dhacay ciidankii Xukuumaddu u dirtay joogeen iyo inkale, waxa uu ku jawaabay, “Ciidanku way joogaan, laakiin deegaanka ay dadkani wada degen yihiin ee ay sidaa isu dhinac galaan ayaa aag dheer oo badan ah.” Suldaan Ismaaciil waxa uu Xukuumadda ku eedeeyay inay ka gaabisay wax-ka-qabashada murankan. “Arrintan waa la baajin kari lahaa, waxaana lagu baajin kari lahaa laba dhinac oo cabanaya haddii ay dadku noqdaan cidii kala saari lahayd ee arrintooda geli lahayn waa hadba Xukuumadda markaa talada haysa. Markaa Anigu waxaan Xukuumadda ku dhaliilayaa inay ka gaabisay inay arrintaa degdeg wax uga qabato,” ayuu yidhi.
Wuxuuna intaa ku daray in labada qof ee ku dhintay magacyadoodu kala yihiin; Sayid Maxamed Xusseen Cige iyo Maxamed Xassan Xaaji Raage, kuwaasoo xalay lagu aasay degmada Gabiley. Waxa kale oo uu tilmaamay inay jiraan lix kale oo dhinacooda kaga dhaawacmay dagaalkaas, wuxuuna tilmaamay in aanay haatan xaaladda deegaankaa ka taagani wanaagsanayn, isla markaana ay sugayaan talaabada Xukuumaddu qaado. Waxa uu Xukuumadda ugu baaqay inay si degdeg ah wax uga qabato dhacdadaas, isla markaana waxa uu shacbiga u soo jeediyay in la ilaaliyo Nabadgelyada oo aan dadka reernimo lagu waxyeelayn. Sidoo kale, waxa uu ka sokow Xukuumadda, goleyaasha qaranka gaar ahaan Golaha Guurtidu ku dhaliilay in aanay qaadanin doorkii ay ku lahaayeen arrintaas, kana gaabiyeen soo dhexgelida murankan.
Dhinaca kale, Suldaan Cabdiraxmaan Xassan oo ka mid ah Madaxdhaqameedka degmada Baki oo aanu isna wax ka waydiinay arrintan, ayaa sheegay in arrintani in muddo ahba soo taxnayd. “Saaka (shalay subax) iyagoo ciidanku quraacanaya ayay soo weerareen iyagu. Dagaalku markuu muddo socday ayay haddana mar kale soo rogaal-celiyeen……Xaaladdu imika waa caadi, waana lays horfadhiyaa oo ma ogi cid kala dhex gashay.” Sidaa ayuu yidhi. Wuxuuna intaa ku daray, in Xukuumadda Somaliland ka gaabisay furdaaminta murankan oo muddo soo jiitamayay. Wuxuuna sheegay in dhinacooda laba qof kaga dhaawacmeen dagaalkaas shalay. Hase yeeshee, labada Suldaanba waxay muujiyeen in dagaalku yimaado marka laga fursan waayo, isla markaana aanay ku faraxsanayn dhacdadaas, taasoo ay sheegeen in loo baahnaa in xilli hore wax laga qabto.Marka laga tago aragtiyaha Madaxdhaqameedkaa labada dhinac, waxa la sheegay in arrintani sababtay xasaasiyad laga dareemayay magaalada Gabilay, ka dib markii la geeyay labada Marxuum ee ku geeriyooday dagaalkaas.Xukuumaddan oo aanay isku daynay in aanu arrintan wax ka waydiino ayaanay noo suurtogelin, mana jirto wax war ah oo ay dhacdadaas ka soosaartay.Dhinaca kale, xisbiga Mucaaradka ah ee UCID ayaa Xukuumadda iyo goleyaasha Xeer-dejinta ku dhaliilay inay ka gaabiyeen wax ka qabashada muran-dhuleedkan oo uu sheegay inuu muddo soo jiitamayay. Afhayeenka xisbiga, ahna Kusimaha Guddoomiyaha Xassan Xusseen (Codyare) oo xalay khadka telefoonka kula soo xidhiidhay Wargeyska Ogaal, waxa uu labada dhinac ee dagaalku dhexmaray ugu baaqay inay xaaladda dejiyaan. “Xisbiga UCID waxa uu aad uga xun yahay ugana tiiraanyaysanyay dagaalkaa khasaaraha keenay ee dhexmaray labada beelood ee xasabada ah. Waxaanu ku dhaliilayaa Xukuumadda iyo Goleyaasha kale ee qaranka oo ka gaabiyay wax ka qabashada murankan oo muddo soo taxnaa.” Sidaa ayuu yidhi Afhayeenku. Wuxuuna ugu baaqay Xukuumadda, goleyaasha Baarlamaanka iyo Madaxdhaqameedka reer Somaliland inay gurmad ka galaan sidii loo dejin lahaa xaaladdan colaadeed.Muranka u dhexeeya beelaha halkaasi wada dega ayaa wuxuu sii xoogaystay xiligii hawlaha diwaangelintu ay ka bilawdeen gobolka Awdal iyo Awdal. Isla markaana deegaankaasi ayaanay wax diwaangelin ahi ka dhicin murankan awgii.
Dagaalkan oo dhexmaray laba maleeshiyo beelood oo wada degan deegaankaasi, waxa uu sida la sheegay bilaabmay abaaro 10:30 barqonimo ee shalay. Labadan dhinac ee dagaalku dhexmaray oo in muddo ahba muran u dhexeeyay, waxa khilaafkoodaa shalay gacan ka hadalka keenay salka ku hayaa muran dhul-beereed u badan oo u dhexeeya degmada Gabiley iyo Baki. Inkastoo sida la sheegay deegaamadaa muranku ka oogan yahay qaybo ka mid ah hore
Xukuumaddu ciidan ugu dirtay, haddana dagaalkan shalay ayaa la sheegay inuu ka dhacay meel ka durugsan goobta ciidanku fadhiyaan, halkaasoo sida wararku sheegeen u dhow meel lagu magacaabo Buqdhada. Qaar ka mid ah Salaadiinta labada dhinac ee dirirtu dhexmartay oo xalay Wargeyska Ogaal khadka telefoonka kula xidhiidhay, ka sokow eeda dhinacba midka kale ugu jeediyay masuuliyada weerarka, waxay Xukuumadda ku dhaliileen inay ka gaabisay soo afjarida
khilaafkan oo in muddo ahba soo taxnaa. “Xukuumadda waxaanu isku ogayn in la sameeyo guddi khilaafkaa (muranka dhulka) dhamaysa oo qolo walba xaqeeda si Caddaalad ah u kala siisa, arrintaana si degdeg ah loo galo. Markaa shan oday baa nalagaga saxeexay damaanadaa, xaga kalena shan oday baa laga saxeexay. Sidaa darteed, sidii aanu u filaynay in maanta (shalay) la diro guddigii Guurtida iyo Xukuumadda ee dhexdhexaadka ahayd, ayuun baa abaaro 10:30-kii weerar lagu soo qaaday 20 inan oo beerahoodii iska jooga meesha la yidhaahdo Gacanka-madow. Markaa laba qof baa ku dhintay, lix kalena way dhaawacmeen.” Sidaa waxa yidhi Suldaan Ismaaciil Sul. Cabdiraxmaan oo ka mid ah Madaxdhaqameedka degmada Gabiley.Suldaanka oo la waydiiyay inay goobtaa dagaalku ka dhacay ciidankii Xukuumaddu u dirtay joogeen iyo inkale, waxa uu ku jawaabay, “Ciidanku way joogaan, laakiin deegaanka ay dadkani wada degen yihiin ee ay sidaa isu dhinac galaan ayaa aag dheer oo badan ah.” Suldaan Ismaaciil waxa uu Xukuumadda ku eedeeyay inay ka gaabisay wax-ka-qabashada murankan. “Arrintan waa la baajin kari lahaa, waxaana lagu baajin kari lahaa laba dhinac oo cabanaya haddii ay dadku noqdaan cidii kala saari lahayd ee arrintooda geli lahayn waa hadba Xukuumadda markaa talada haysa. Markaa Anigu waxaan Xukuumadda ku dhaliilayaa inay ka gaabisay inay arrintaa degdeg wax uga qabato,” ayuu yidhi.
Wuxuuna intaa ku daray in labada qof ee ku dhintay magacyadoodu kala yihiin; Sayid Maxamed Xusseen Cige iyo Maxamed Xassan Xaaji Raage, kuwaasoo xalay lagu aasay degmada Gabiley. Waxa kale oo uu tilmaamay inay jiraan lix kale oo dhinacooda kaga dhaawacmay dagaalkaas, wuxuuna tilmaamay in aanay haatan xaaladda deegaankaa ka taagani wanaagsanayn, isla markaana ay sugayaan talaabada Xukuumaddu qaado. Waxa uu Xukuumadda ugu baaqay inay si degdeg ah wax uga qabato dhacdadaas, isla markaana waxa uu shacbiga u soo jeediyay in la ilaaliyo Nabadgelyada oo aan dadka reernimo lagu waxyeelayn. Sidoo kale, waxa uu ka sokow Xukuumadda, goleyaasha qaranka gaar ahaan Golaha Guurtidu ku dhaliilay in aanay qaadanin doorkii ay ku lahaayeen arrintaas, kana gaabiyeen soo dhexgelida murankan.
Dhinaca kale, Suldaan Cabdiraxmaan Xassan oo ka mid ah Madaxdhaqameedka degmada Baki oo aanu isna wax ka waydiinay arrintan, ayaa sheegay in arrintani in muddo ahba soo taxnayd. “Saaka (shalay subax) iyagoo ciidanku quraacanaya ayay soo weerareen iyagu. Dagaalku markuu muddo socday ayay haddana mar kale soo rogaal-celiyeen……Xaaladdu imika waa caadi, waana lays horfadhiyaa oo ma ogi cid kala dhex gashay.” Sidaa ayuu yidhi. Wuxuuna intaa ku daray, in Xukuumadda Somaliland ka gaabisay furdaaminta murankan oo muddo soo jiitamayay. Wuxuuna sheegay in dhinacooda laba qof kaga dhaawacmeen dagaalkaas shalay. Hase yeeshee, labada Suldaanba waxay muujiyeen in dagaalku yimaado marka laga fursan waayo, isla markaana aanay ku faraxsanayn dhacdadaas, taasoo ay sheegeen in loo baahnaa in xilli hore wax laga qabto.Marka laga tago aragtiyaha Madaxdhaqameedkaa labada dhinac, waxa la sheegay in arrintani sababtay xasaasiyad laga dareemayay magaalada Gabilay, ka dib markii la geeyay labada Marxuum ee ku geeriyooday dagaalkaas.Xukuumaddan oo aanay isku daynay in aanu arrintan wax ka waydiino ayaanay noo suurtogelin, mana jirto wax war ah oo ay dhacdadaas ka soosaartay.Dhinaca kale, xisbiga Mucaaradka ah ee UCID ayaa Xukuumadda iyo goleyaasha Xeer-dejinta ku dhaliilay inay ka gaabiyeen wax ka qabashada muran-dhuleedkan oo uu sheegay inuu muddo soo jiitamayay. Afhayeenka xisbiga, ahna Kusimaha Guddoomiyaha Xassan Xusseen (Codyare) oo xalay khadka telefoonka kula soo xidhiidhay Wargeyska Ogaal, waxa uu labada dhinac ee dagaalku dhexmaray ugu baaqay inay xaaladda dejiyaan. “Xisbiga UCID waxa uu aad uga xun yahay ugana tiiraanyaysanyay dagaalkaa khasaaraha keenay ee dhexmaray labada beelood ee xasabada ah. Waxaanu ku dhaliilayaa Xukuumadda iyo Goleyaasha kale ee qaranka oo ka gaabiyay wax ka qabashada murankan oo muddo soo taxnaa.” Sidaa ayuu yidhi Afhayeenku. Wuxuuna ugu baaqay Xukuumadda, goleyaasha Baarlamaanka iyo Madaxdhaqameedka reer Somaliland inay gurmad ka galaan sidii loo dejin lahaa xaaladdan colaadeed.Muranka u dhexeeya beelaha halkaasi wada dega ayaa wuxuu sii xoogaystay xiligii hawlaha diwaangelintu ay ka bilawdeen gobolka Awdal iyo Awdal. Isla markaana deegaankaasi ayaanay wax diwaangelin ahi ka dhicin murankan awgii.
Xigasho: Wargeyska Ogaal
No comments:
Post a Comment