Shabakadda Wararka Xaqiiqda ah

Madaxwayne Rayaale Iyo Labada Guddoomiye Ee Xisbiyada Mucaaradka Ah Oo Aqbalay Kulan La Isku Soo Horfadhiisinayo.

Hargeysa (XOL)- Madaxweynaha Somaliland Md. Daahir Rayaale Kaahin iyo madaxda labada xisbi mucaarad ee KULMIYE iyo UCID Md. Axmed Maxamed Siilaanyo iyo Md. Faysal Cali Waraabe, ayaa si rasmi ah u aqbalay inay isku horfadhiistaan wada hadalo lagu xallinayo khilaafka siyaasadeed ee dalka ka taagan. Toddoba xubnood oo ka tirsan guddiga la socodka hawlaha doorashooyinka, ayaa maalmihii u dambeeyay ku hawlanaa kulamo ay la yeelanayeen dhinacyada xukuumadda iyo xisbiyada, si ay isugu soo dhaweeyeen aragtiyaha kala durugsan ee ay dhinacyadani ka qabaan xaaladda siyaasadeed ee dalka ka taagan.
Ma jiro war rasmi ah oo ka soo baxay kulamadaas, laakiin ilo xogo-gaala ayaa sheegay in ay ergadu ku guulaystay inay Madaxweyne Rayaale iyo madaxda labada xisbi mucaarad ku qanciyaan inay isugu yimaadaan wada hadal, si xal looga gaadho muranka siyaasadeed ee dalka hadheeyay. Warku waxa uu sheegay in ergadu si adag ula hadashay saddexda dhinacba, iyagoo u hogo tusaaleeyay inay iska daayaan madax adayga oo ay u tudhaan dalka iyo dadka ay xilkiisa u ordayaan.
Ilahan xogogaalka ahi waxa ay sheegeen inay Madaxweyne Rayaale iyo labada guddoomiye mucaaradba ergadan siiyeen damaanad qaad la xidhiidha inay ogolyihiin dhexdhexaadintooda, waxaanay u caddeeyeen inay diyaar u yihiin inay isku soo horfadhiistaan wada hadal, si loo suuliyo muranka siyaasadeed ee dalka ka abuuray xiisadda adag. Waxaana la sheegay inay ergadu hadda ku hawlantahay sidii iyo qaabkii la isugu soo horfadhiisin lahaa dhinacyadan, waxaanu warku tibaaxay inay maanta kulan dambe la yeelanayaan Madaxweyne Rayaale.
Dhinaca kale, waxa la sheegay inay ergadani xukuumadda Somaliland ku qancisay in aanay wax dhibaato ah u gaysan taageerayaasha KULMIYE ee shalay isugu soo baxay dibad baxa ka dhacay xarumaha xisbiga ee gobalada dalka oo ay caasimadu ka mid tahay. Sidoo kale waxa ay ergadu xisbiga KULMIYE madaxdiisa ku qanciyeen inay iyaguna dhinacooda ilaaliyaan ammaanka iyo kala dambaynta. Waxaanay taasi suurto gelisay in dibad baxyadii uu xisbigu shalay ku qabtay Hargeysa, Berbera, Burco iyo magaalooyin kale uu ku dhammaado jawi degen oo nabadeed.

Magacyada guddiga ayaa waxa ay kala yihiin:
1. Aadan Baxnaan
2. Cabdiqaadir Cali Xuseen
3. Xuseen Cali Nuur
4. Dr. Aadan Abokor
5. Sheekh Ismaaciil Cabdi Hurre (Dheeg)
6. Aadan Xirsi Suge
7. Jaamac Maxamed Axmed

Guddoomiyaha xisbiga KULMIYE ayaa dibad baxaas ay taageerayaasha xisbigiisu isugu soo baxeen shalay waxa uu si rasmi ah uga sheegay inay jirto ergo aanu magacaabin oo ku hawlana dhexdhexaadin. Waxaanu md. Siilaanyo isagoo ergadaas ka hadlaya uu yidhi, "Waxaan maanta war ahaan idinku siinayaa in ay jireen dad badan oo xilkas ah oo umadda ka mid ah oo culimo udiin leh, oo salaadiin leh oo waxgarad leh oo mutacalimiin ah oo dad xilku dhibayo leh oo, ku hawlanaa iyaga oo aamusan dhinac walba iskaga dab qaadayay oo raadinayay arinta maanta taagan in si nabadgalyo ah lagu xaliyo, dadkaasi way noo yimaadeen waxayna hore ayay noogu yidhaahdeen hawlo nabadgalyo haddaanu ka shaqayno, hawlo maslaxad ah ka shaqayno gartiina ma sheeganaysaan oo diyaar ma u tihiin, haa diyaar ayaanu u nahay ayaanu nidhi."

Xigasho: Geeska Afrika

KULMIYE IYO TAAGEERAYAASHIISA OO DAREENKOODA KU MUUJIYEY ISU-SOO-BAX BALLAADHAN

Hargeysa - (XOL) Hoggaanka Xisbiga Mucaaridka ah ee KULMIYE ayaa mar labaad muddo todobaad ah gudihii ah maantataageereyaashooda kala hadlay xarunta Xisbiga ee Magaalada Hargeysa hortiisa, halkaasi oo ay iskugu soo baxeen Boqolaal Qof oo ka mid ah taageereyaashooda oo ka kala yimid shanta degmo ee caasimada Somaliland.Hogaanka iyo siyaasiyiinta Xisbiga KULMIYE waxay iska fogeeyeen eedo loo soo jeediyay oo la xidhiidhay inay halis ku yihiin nabadgelyada, waxaanay caddeeyeen inay si adag uga soo horjeedaan wixii nabad gelyo xumo keenaya oo ay uga lexjeclo badan yihiin xukuumada tallada haysa.Intii ay socotay Xafladaasi dhoolatuska ahayd waxa Ciidanka Booliska ee ku sugnaa duleedka wadooyinka ku gadaaman xarunta dhexe KULMIYE ay gacanta ku dhigeen nin baastoolad ula soo baxay taageereyaasha xisbigaasi oo xabad ku riday, oo ay taxaabeen xarunta CID-da ee magaalada Hargeysa isla markaana uu Taliyaha Ciidanka Booliska Somaliland Gen Maxamed Saqadhi Dubad uu sheegay inay baadhayaan ninkan, oo lagu eedeeyay inay dawladu soo abaabushay gaar ahaan Guddoomiyaha Gobolka Hargeysa Cali Xasan Maxamuud [Cali Asad].Xafladan waxa ka hadlay Guddoomiyaha Xisbiga KULMIYE Md Axmed Maxamed Maxamuud [Siilaanyo], waxaanu yidhi “Waxaan idiinka mahad naqayaa sida aad u dedaasheen ee aad maalin walba iskugu soo baxaysaan idinkoo muujinaya sida aad uga xun tihiin waxyaabaha xun ee maanta ka dhacaaya dalkeena, boobka ummadda ku socota iyo Dinuqraadiyadii oo la baabiiyay ee aynu doonaynay inaynu ku dhaqano.”“Waxa la fidinayaa intaas dacaayad waxa ka mid ah KULMIYE Doorasho dooni maayo, KULMIYE doorasho ayuu doonayaa oo wuu isku kalsoon yahay,waxaanu rabnaa doorasho xor ah oo xalaal ah, meel aanu doorasho ku diidnay ma jirto, Taas macnaheedu ma aha in si aanu doorashada u galno inaanu xaq darrada qaado. Anagu waxaanu taagan nahay haddii wakhtigii Daahir Rayaale Kaahin iyo Madaxweyne Ku xigeenku dhammaadeen, waanu dhammaadeene Anagu ma ictiaafsanin,”ayuu yidhi Md Axmed Siilaanyo.Mar uu ka hadlayay mudaharaadyadii ay xisbi ahaan ku baaqeen wuxuu yidhi “Inaanu banaan baxyo ka balaadhan kuwan aanu usoo baxno xaq iyo sharci aanu ugu soo baxno ayaanu leenahay cid aanu uga haybadaysanaynaa ma jirto, shacbigayagu waa shacbigayagii Askartu waa kuwayagii Anagaa uga tudhayna wixii dhibaato u geynaya. Xabad qaadan mayno, xabad baa la inalaga hor yimid xabad maynaan qaadan dhagax maynaan tuurin, waynu ka guulaysanay oo waxaynu kaga guulaysanay.”Guddoomiyaha Xisbiga KULMIYE Md Axmed Maxamuud [Siilaanyo], wuxuu sheegay inaanay maanta socod ku marayn jidadka, waxaanu yidhi “Maanta odhan maayo waynu lugaynaynaa oo balan baanu qaadnay, mar haddii aynu ka gashanay mar labaad ka gashan mayno, halkan ayaynu si wacan uga kala dareeraynaa oo inaga ayaa sidaasi ku balanay. Haddii aynu banaan bax iyo mudaharaad socod ah samaynaynaba mid walba xaq iyo sharci ayaynu u leenahay.”Md Axmed Siilaanyo wuxuu sheegay in dawladii hore ee Soomaaliya dalkaasi oo dagaal ka socday oo Itoobiya lala dagaalamayay haddana ay qabanaysay doorashadii gaar ahaan xiligii Madaxweynihii C/Rashiid Cali Sharmaarke, waxaanu tilmaamay in Somaliland oo nabad gelyo ahi ay qaban la’dahay Doorashadii.Sidoo kale, waxa xafladaasi ka hadlay Eng Maxamed Xaashi Cilmi, oo jawaab ka bixiyay hadalo ka soo yeedhay Wasiir Ku Xigeenka Gaashaan-dhiga Md Axmed Maxamed Filanwaa, oo la xidhiidhay in madaxda xisbiga KULMIYE aanay tagi karin xeryaha ciidamada. Waxaanu Maxamed Xaashi tilmaamay in ciidamadu aanay waxba u qaban dawlada Madaxweyne Rayaale, oo ay ku nool yihiin ciidamada Qaranku duruuf adag.“Inta aanan waxaan u baxay gelin inaan kalmad idhaahdo ninka Wasiir Ku xigeenka Gaashaan-dhiga ah, ninkaasi wuxuu yidhi Xisbiga KULMIYEmadaxdiisu inay ciidamada u timaado ma aha amarna waanu ku bixinaynaa inaanay iman oo aanay xafiisyada soo gelin bal aragtidaasi siday u gaaban tahay eega,Ciidamada yaa samaysay yaa keenay, xagay ka yimaadeen yaa Qarameeyay, xaga uu isagu ka keenay ciidanka uu sheeganayo, waxaanu leenahay Ciidanka uu sheegayo iyo shaqaalaha dawladu waa kuwa ugu darayada badan, waa kuwa aan bilaha mushaharka aan caadiga u qaadan waa kuwa lacag yar oo suququl ah la siiyo. Waa kuwaas darxumaysan, shanta subaxnimo ayaa la soo saaraa haddii uu Rayaale meel u baxayo.”“Wakhtigoodii wuu dhammaaday Daahir Rayaale Kaahin iyo Axmed Yuusuf Yaasiin iyagaa dhammeeyay, iyagaa wax qaban waayay oo ka seexday, kolkaas waxa weeyaan shaqaaluhu way baahan yihiin, ciidamadu way baahan yihiin.”ayuu intaas ku daray Eng Maxamed Xaashi.Eng Maxamed Xaashi wuxuu dhaliilay hab dhaqanka qaar ka mid ah salaadiinta ugu faca weyn madax-dhaqameedka Somaliland, waxaanu si gaar ah fariin culus ugu diray Suldaan Maxamed Suldaan C/Qaadir, oo uu ugu baaqay inuu yeesho hab dhaqankii iyo milgihii saldanada uu ka soo jeedo.Md Maxamed Xaashi wuxuu Madaxweynaha Somaliland ku eedeeyay inuu dalkii baabiiyay oo aanu wax uu ka rido mooyaane waxba ku soo kordhin, isla markaana uu curyaamiyay nidaamkii Dimuqraadiyada dalka.Sidoo kale waxa isu soo baxaasi ka hadlay Guddoomiyaha Guddi Hoosaadka Joogtada ee Golaha Guurtida Somaliland Md C/laahi Ibraahim Xirsi [Dhugad] oo Madaxweynaha Somaliland ku tilmaamay nin dilaal ah oo farro geliyay iibkii xoolaha nool ee wadanka.Md Dhugad wuxuu dawlada u soo jeediyay inaanay shacbiga ku hatigan una cago-jugleyn oo aanay xafiisyada axsaabta mucaaridka ah weerarin.Dhinaca kale, waxa isu soo baxaasi ka hadlay Xildhibaan Md Axmed Maxamed Diiriye [Nac-nac] oo ka tirsan Mudaneyaasha Golaha Wakiilada Somaliland, Marwo Ikraan Xaaji Daa’uud oo ka tirsan Aqalka Wakiilada iyo Cali Guuleed [Cali Maarshaal] oo ka mid ah siyaasiyiinta qurba jooga ah ee xisbiga KULMIYE waxaanay xubnahaasi ay sheegeen inay nabad gelyada xisbigoodu ilaalinayo isla markaana ay dalka la doonayaan isbedel ku dhisan nabad gelyo iyo miyir qab. Waxaanay beeniyeen eedaha xukuumadu ay u soo jeediso ee ah inay carqaladaynayaan ammaanka iyo xasiloonida Somaliland.Masuuliyiintaasi waxay ka warameen barnaamijka siyasadeed ee xisbigooda, ee la xidhiidha dhinayada horumarinta dhaqaalaha,caafimaadka, waxbarashada iyo qadiyada ictiraaf raadinta Somaliland.

Xigasho: Ramaas news

Ismaaciil Yare Oo Sheegay In Askar Ka Tirsan Ilaalada Madaxtooyada Ay Ku Jireen Booliskii Rasaasta Ku Riday Guddoomiyaha KULMIYE

Hargaysa (XOL)- Wasiirkii hore ee wasaaradda arrimaha gudaha Somaliland Ismaaciil Aadan Cismaan (Ismaaciil Yare), ayaa sheegay in askar ka tirsan ilaalada Madaxtooyadu ay ku dhex jireen ama lagu soo dhex daray ciidankii Booliska ahaa ee rasaasta ku riday guddoomiyaha xisbiga siyaasiga ah ee KULMIYE mujaahid Axmed Maxamed Maxamuud (Siilaanyo) iyo taageerayaashiisa Isniintii la soo dhaafay ee dorraad, markii ay isu soo baxa nabadgelyada ah ku sameeyeen xarunta xisbiga.
Ismaaciil Aadan Cismaan oo mar ahaa wasiirka ugu awooda badan xukuumaddii Daahir Riyaale Kaahin, si wayna ula tacaali jiray xisbiyada mucaaridka ah iyo dhaqdhaqaaqyadoodaba waxa uu sheegay in wali uu u arko in shacbiga Somaliland iyo ciidamada booliskuba aanay u bislayn mudaharaadada salmiga ah, balse waxa uu si adag u difaacay isu soo bixii xisbiga KULMIYE uu isniintii sameeyay iyo mudaharaadyada nabadgelyada ah ee hadda ay ku baaqayaan xisbiyada mucaaridku.
Wasiirkii hore ee wasaradda arrimaha gudaha Ismaaciil Aadan Cismaan oo hadda ka tirsan garabka dimuquraadiyad doonka ah ee xisbiga UDUB oo maanta saxaafadda la hadlay isaga oo ka waramaya shirqooladii madaxtooyadu u soo maleegtay isa soo bixii xisbiga KULMIYE, waxaanu yidhi “Maalintan dhawayd ee la leeyahay mudaharaad baa la dhigay, muu ahayn mudaharaad, waa been, dacaayado ayaa lagu samaynayaa oo laga fidinayaa. Waxay ahaayeen dadkii taageerayaasha xisbiga KULMIYE ee dhagaysanayay khudbadaha madaxdooda, oo doonayay in ay raacaan guddoomiyaha iyo madaxda kale ee xisbiga KULMIYE oo ay halkaa ka tagaan guriga guddoomiyaha.” Ismaaciil Yare waxa uu intaa ku daray oo uu yidhi “Markii ay soo mareen dariiqa iyada oo ciidankii Boolisku hareeraha ka socdo, oo wax dhagax-tuur ah iyo wax rabshad ahi toona aanay jirin, ayaa ciidamo gaara oo waliba dhinac qudha ah oo marka qabiilka laga eego oo aad moodo in dad loo sii diyaariyay oo gaadhi ka buuxaa ka horyimaadeen , dabadeedna iyaga oo aan waxba waydiin ayay dadkii rasaas ooda kaga qaadeen.” Isaga oo hadalkiisa sii watana waxa uu intaa raaciyay Mudane Ismaaciil “Markaa waad garan kartaa in dawladdu qorshaysay in ay shacabka isku disho oo ay madaxa isu geliso, sida ay ciidamadii Booliska u kala qayb qaybinayso, oo cid gaara hawlahaasi loogu dirayo si ay dhibaato u gaystaan oo dadku damqado.”
Ismaaciil Aadan Cismaan waxa uu sheegay in Daahir Riyaale Kaahin aanu ahayn madaxwayne, balse uu yahay Khaayinul-wadan, “Daahir Riyaale Daahir Riyaale maaha Madaxwayne ee waa khaayin wadan khiyaameeyay wadanka oo wixii loo soo doortay iyo wixii loo soo dhaariyayba ka baxay oo Somaliwayn wax la saxeexday oo doonaya in uu dadka meel kale ku darro oo inta Sheekh Shariif uu dabada dhulka dhigayo ee Al-shabaab ka adkaysanayo kaliya sugaya weeye, oo waliba dawladdo aan garanayo oo aanan iminka halkan ka sheegayn intaa talada la haya oo talefoono kula soo xidhiidhayaan, markaa waa nin heshiis soo galay, waa wax dhab ah.” Ayuu yidi Ismaaciil Yare, waxaanu intaa raaciyay oo uu yidhi “Waa Khaayinul-wadan, waa in Maxkamad lagu geeyaa, waa in halka uu ku jiro inta laga soo saaro la tusaa in aanu dadka inta uu madaxa isu geliyo aanu ka dhex bixi Karin. Dadkana waxaan leeyahay dantiina ilaashada.”
Ismaaciil Yare waxa kale oo uu sheegay in Ciidankii Booliska ahaa ee rasaasta ku riday Guddoomiyaha xisbiga KULMIYE Mujaahid Axmed Siilaanyo iyo taageerayaashiisa ay ku jireen oo lagu soo dhex daray Askar ka tirsan ilaalada Madaxtooyada oo loo soo xidhay dirayska booliska, isaga oo arrintaasi ka hadlayana waxa uu yidhi “Isu soo baxaas oo ahaa mid salmi ah oo ay shucuurtooda ku muujinayaan taageerayaasha xisbiga KULMIYE, ayaa ciidamo lala soo hadlay ay yimaadeen, waxa kale oo jira ilaa 3 nin oo waliba nin ay isku sii jilib yihiin oo reer Dudub ah, oo naanaystiisa lagu magacaabo Banbiida iyo laba nin oo kale oo aan saddexdaba garanayo anigu oo ka tirsan askarta madaxtooyada, dharkii booliska ayaa loo soo xidhay ciidamadii Booliskana waa lagu soo dhex-daray.” Isaga oo hadalkiisa sii watana waxa uu intaa raaciyay, “Waayo maxay qabanayeen? Waad garankartaa in lagu soo dhex daray, waxa laga yaabaa in ay tooganayeen madaxda xisbiga KULMIYE iyo ragga u sharaxan xisbiga KULMIYE, oo marka xabadu bilaabanto haddii laba iyo saddex lagu dhufto xabada lama garanayo wax dilay, booliska uun baa dilay.”
Wasiirkii hore ee wasaaradda arrimaha gudaha Ismaaciil Yare waxa uu sheegay in dadka reer Somaliland ay hore uga soo dagaalameen xabad lala dhaco iyo in ay xoriyadooda ku noolaadaan waxaanu yidhi “Dadkan xabadda loo adeegsanayaa wa’ayo, dadkani waxay ka soo dagaalameenba waa xabad lala dhaco iyo in qof waliba xoriyaddiisa ku noolaado, tiina Daahir Riyaale wuu qaaday, wuxuu moodayaa Kaabadahan waawayn ee shubka ah ee uu is hor-dhigay iyo guriga uu ku jiro; yacnihii waxa weeyaan wuu garanwaayay milgihii la siiyay. Inaadeer malaha, Abti malaha, Suldaan malaha, cid alaale cid uu leeyahay oo wax u sheegta oo qabanaysaa ma jirto, kaligii uun buu socdaa. Markaa waxaan leeyahay Riyaale dadkani maaha dad aad xoog ku haysan karayso, maaha dad aad xabad ku aamusiin karto.” Ismaaciil Yare waxa kale oo uu intaa raaciyay “Riyaale wuxuu ujeedaa in uu dalka burburiyo oo xaggaana ay Puntland ka soo gasho oo ay ka soo qabsato, gudahana olol ka kaco, dabadeedna qorshihiisii Somaliwayn ee uu saxeexay ee uu la galay Sheekh Shariif ee dhamayska tirnaa uu yidhaahdo waanigaa ku dhawaaqay ee dhameeyay. Markaa waxa weeye Riyaale dhiigyo-cabnimuu ku darsaday dhurwaagii aan hore u sheegay, in la iska qabto oo degdeg gacmaha la isu qabsado ayaana loo baahan yahay.”

Xigasho: Somaliland.org

“Mudaharaadka waa la ogolyahaye, waxaanu diidnay 6-da Lixda la saaray”

Xoghayaha guud ee UDUB

Hargeysa (XOL) – Xoghaya guud ee xisbiga UDUB Jaamac Yaasiin ayaa ku celiyey in xisbi ahaan ay diyaar u yihiin in wadda tashi iyo is-qancin lagaga gudbo muranka siyaasadeed ee ka taagan muddo kordhinta madaxtooyada iyo dib u dhaca waqtiga doorashada. Islamarkaana waxa uu ku dooday in talaabadii ciidamada Boolisku ku qaabileen isu soo bax ay sameeyeen 6-dii April hogaanka iyo taageerayaasha KULMIYE ay ahayd mid lagaga hor-tagayay dhibaato ka dhalata isu soo baxaas.
Xoghayaha UDUB waxa uu qiray in xoryiyada hadalka iyo muujinta dareenka bini’aadmiga sharcigu ogol-yahay, balse waxa uu sheegay in loo baahanyahay in dareenkaasi ahaado mid aan wax u dhimin ammaanka qaran. “6-da April waxay ahayd mid ku suntan taariikhdii Hal-ganka ee SNM, mudaharaadkana sharcigu ma diidana, laakiin ta aanu diid-ney waxay ahayd waxa soo baxday 6-April oo cusub oo xisbiga KULMIYE doonayay inuu ku qariyo 6-dii hore…Lixda lixda saaran ayaanu diidney.” Sidaas ayuu yidhi xog hayaha guud ee UDUB waxana uu intaas ku daray in aan KULMIYE soo sheegin mudaharaadkiisa, Islamarkaana uu ka horeysiiyey wax uu ugu yeedhay hanjabaad siyaasadeed. “Xil-baa ka saaran dawlada inay ilaaliso nabada, sababta beerta xoriyada looga joojiyey in lagu qabto xuskii Lixda April-na waxay ahayd waxa ka horeysay dhawaaqyadii KULMIYE waxaana abuurmay jawi aan daganeyn,” ayuu yidhi Xog-hayaha guud ee UDUB “Annigu ma ogi cid, talaabadaasi ciidamadu kaga hor-tagayeen mudaharaadka ku dhimatay, anigu ma ogi cid ku dhawaacantay, waxaanay ahayd sidii ugu habooneyd ee looga hor tagi karayay dhibaato dhacda” ayuu raaciyey hadalkiisa.
Jaamac Yaasiin oo shalay shir-jaraa’id ku qabtay Hoteel Maansoor ee magaalada Hargeysa, waxa uu daba-joogay war ku soo baxay Wargeyska Jamhuuriya oo soo xiganayay barta wararka Intarnetka ee Hadhwanaagnews.com, kaasoo tilmaamaya in xog-hayaha guud ee UDUB Madaxweynihii hore ee Somaliland marxuum Maxamed Ibraahim Cigaal ku eedeeyey masuuliyada dagaalkii sokeeye ee dalka ka dhacay waxaa uu yidhi, “Annigu ma odhan afkay-giina maaha, Marxuum Cigaal ayaa ka danbeeyey ama masuul ka ahaa dagaalkii sokeeye ee dalka ka dhacay. Ilaa 1959-kii oo uu xog-haye guud ka ahaa xisbigii SNL waan la socday oo xisbigiisa ayaan ahaa Cigaal, dawlad-nimada Somaliland-na isaga ayaa dhidibada u taagay.” Ayuu yidhi, waxaana uu intaa ku daray “Madaxweynihii ka horeeyey ee Somaliland Cabdiraxmaan Axmed Cali fursad-ba lama siin.”
Xog-hayaha guud ee UDUB waxa uu ku dooday in waqtigii dalka dib loogu soo noqday uu ka mid noqday hogaaminta xafiis Somaliland ku leeyahay dalka Faransiiska, islamarkaana uu xidhiidh fiican la lahaa Ala ha u naxariistee Marxuum Maxamed Ibraahim Cigaal ilaa laga soo gaadhay Aas-aaska xisbiga UDUB. “Markaan eegay, hogaankii UDUB iyo barnaamijkiisii waxaan door biday inaan taageero UDUB oo aan u arkayay inuu dalka gaadhsiin karro himilooyinkiisa.”ayuu yidhi.

Xigasho: Wargeyska Ogaal

Khasaaraha Dagaal ka dhacay degaanka Ceel-bardaale iyo aragtiyaha labada dhinac ee diriray

Salaadiin iyo Cuqaal ka gurmatay Hargeysa oo isku shubtay Boorama
Wasaarada Arrimaha guduhu maxay ka tidhi shaqaaqadan?

Hargeysa (XOL) - Laba qof ayaa ku geeriyooday, afar kalena way ku dhaawacmeen dagaal shalay subixii ka dhacay deegaanka Geed-Duqsi oo ka tirsan deegaanka Ceel-bardaale oo u dhexeeya Gabiley iyo degmada Dila.
Dagaalkan oo dhexmaray laba maleeshiyo-beeleed oo hore shaqaaqo u dhexmartay, waxa uu sida la sheegay ka dhacay dhowr aag oo isku dhow, iyadoo labada dhinac midba midka kale ku eedeeyay masuuliyada dagaalkaas. Suldaan Ismaaciil Suldaan Cabdiraxmaan oo ah Suldaanka Guud ee Gobolka Gabiley, ayaa xalay Wargeyska Ogaal u sheegay in labada dhinac ay haatan kala dhex fadhiyaan ciidamo Xukuumaddu halkaa u dirtay. Islamarkaana waxa uu tilmaamay in dagaalkan sababta dib u soo cusboonaysiiyay ay tahay nin doraad lagu dilay deegaankaas, falkaas oo uu sheegay in aanay raali ka ahayn. “Halkii ay ahayd in la samro sidii aanu annaguba markii hore u samirnay markii labada nin nalaga dilay, laakiin may samrine weerar aargoosi ah ayay saaka (shalay subax) nagu soo qaadeen…Markaa, laba nin baa dhinacan Gabiley kaga dhintay, kuwaasoo la kala odhan jiray; Cabdillaahi Cali iyo Cali Yaasiin.” Sidaa ayuu yidhi, wuxuuna intaa ku daray, in markii shaqaaqadaasi dhacday ay isla shalayba halkaas gaadheen ciidamo dawladdu u dirtay, Wasiiru-dawlaha Arrimaha Gudaha, Salaadiin reer Hargeysa ah oo gurmad waanwaan ah u socda iyo Guddigii hore Golaha Guurtidu ugu saaray xal-u-helida murankan oo muddo dheer soo jiitamayay. “Waxaanu Illaahay ka baryaynaa inuu arrintan inaga qaboojiyo belaayo dabo la qabto ma laha’e, Daaman la qabto ayay leedahaye….Ciidamo ayaa kala dhex fadhiya labada dhinac,” ayuu raaciyay. Suldaanku waxa uu sheegay in sidoo kale ay dagaalkaas dhinacooda labada dhimashada ah ka sokow, hal qof ku dhaawacmay. Waxa uu waxgaradka reer Somaliland ugu baaqay in loo gurmado xal-u-helida shaqaaqada ka dhex oogan labada beelood ee walaalaha ah, isla markaana loo dhamayn lahaa muran dhul-beereed u badan oo khilaafkoodu salka ku hayo, kaasoo muddo dheer soo taagnaa.
Dhinaca kale, Suldaanka Beesha deegaanka Dilla Suldaan Cabdiraxmaan Xassan Cige oo isna xalay Wargeyska Ogaal xog-waran kula yeeshay Khadka Telefoonka, waxa uu sheegay in saddex qof dhinaca beesha Dila ay kaga dhaawacmeen dagaalkaa shalay. Wuxuuna dhinaca deegaanka Gabiley ku eedeeyay inay masuul ka ahaayeen dagaalkaas, isla markaana ay weerareen, iyadoo uu sida uu sheegay ay jirtay waan-waan laga dhexwaday iyo min 25 oday oo labada dhinacba laga dhaariyay. “Waatii ay arrin hore dhacday, Guurtida ayaana dhexgashay. Dabadeedna, labada dhinacba 25 iyo 25 oday baa laga dhaariyay, waxaana laga saxeexay in muddada lagu gudo jiro ee arrintaa la dhamaynayo labada ciidan la kala qaado, cidii inta hawshaasi socoto rabshad keentana la ganaaxo. Laakiin, sidii arrintaa loo waday ee shalayna (doraad) loogu balansanaa in Guurtidu Dilla u soo wareegto oo arrinta ku gasho ayuun bay meel aan meeshii arrintii hore ka dhacdayba ahayn ay nin miskiin ah,… oo Beertiisa iska qodanaya intay u galeen ku dhex dileen.” Sidaa ayuu yidhi Suldaan Cabdiraxmaan, wuxuuna intaa ku daray, in Guddigii Guurtida ka tirsanaa ee arrintaa hore ugu jiray ay ka codsadeen inay ka war sugaan, hase yeeshee dhinaca kale ay subaxnimadii hore ee shalay saddex aag ka soo weerareen.. Suldaanka oo la waydiiyay magacyada dadkaa dhinaca deegaanka Dilla shalay ka dhawacmay, waxa uu magacyadooda ku soo koobay; Abshir, Maxamed iyo Mahad Daheeye. Wuxuuna muujiyay inay aaminsan yihiin in arrintu waanwaan ka gudubtay. “Waxa wanaagsan in Nabadda sida aad u jeceshay loo jeclaado,” ayuu raaciyay.
Marka Salaadiinta labadan dhinac laga gudbo, shalay koox madax-dhaqmeed ah oo ka gurmatay dhinaca magaalada Hargeysa ayaa gaadhay magaalada Boorama, Islamarkaana Suldaan Cabdiraxmaan Jaamac oo ka mid ah salaadiinta Awdal ee la kulantay Salaadiintan gurmadka ah ayaa sheegay in ay ku heshiiyeen madax-dhaqmeed ahaan inay kala dhex-galaan labadan Beelood oo muran dhinaca dhulka ah oo soo noq-noqday mudo ka dhexeeyey “Salaadniinta dhinaca Hargeysa ka timi, waxay u socdeen sidii looga hawl-geli lahaa arrintan.. waxaanay kala ahaayeen, Suldaan Xandule, Suldaan Xusseen, Boqor Daqare, Suldaan Barre, Suldaan Yuusuf Xiiray iyo hal Caaqil. Waxaanu isla-garaney madax-dhaqmeed ahaan in aanu kala dhex-gallo labadan Beelood ee Gabiley iyo Dilla., markaa odayaashii caawa (Xalay) ayay ku noqdeen Hargeysa oo ay ka soo anbabaxayaan, anaguna dhinacan ayaanu ka baxaynaa waxaananu u kala dhex-dagaynaa sida ugu dhaqsaha badan.”
Dhinaca kale, Maxamed Maxamuud Diiriye oo Guddoomiye u ah Guddi Golaha Guurtidu u saaray muranka deegaankaas, ayaa Xukuumadda ugu baaqay in ciidamo ku filan loo diro halkaas, isla markaana la kala dhexgalo labada dhinac ee dirirtu dhexmartay. Xildhibaan Maxamed Maxamuud waxa uu labada dhinac ugu baaqay inay colaada joojiyeen, isla markaana Nabadgelyada iyo wadajirkooda ilaaliyaan.
Wasiiru-dawlaha arrimaha Gudaha Xassan Axmed Ducaale (Xassan Macalin) oo arrintan warbaahinta dawlada uga waramay ayaa sheegay in ay aad uga xun-yihiin dhibaatada ka dhacday halkaasi, islamarkaana waxa uu ku dooday inay sida ugu haboon uga hawl-geli doonaan sugida amaanka. Wasiirku faah-faahin dheeraad ah kama uu bixin shaqaaqooyinka deegaankan lagu muran-sanyahay, waxaana uu tacsi u diray ehlada dadka waxyeeladu ka soo gaadhay dagaalkan.

Xigasho: Wargeyska Ogaal