Hargeysa (XOL)- Madaxweynaha Somaliland Md. Daahir Rayaale Kaahin iyo madaxda labada xisbi mucaarad ee KULMIYE iyo UCID Md. Axmed Maxamed Siilaanyo iyo Md. Faysal Cali Waraabe, ayaa si rasmi ah u aqbalay inay isku horfadhiistaan wada hadalo lagu xallinayo khilaafka siyaasadeed ee dalka ka taagan. Toddoba xubnood oo ka tirsan guddiga la socodka hawlaha doorashooyinka, ayaa maalmihii u dambeeyay ku hawlanaa kulamo ay la yeelanayeen dhinacyada xukuumadda iyo xisbiyada, si ay isugu soo dhaweeyeen aragtiyaha kala durugsan ee ay dhinacyadani ka qabaan xaaladda siyaasadeed ee dalka ka taagan.
Ma jiro war rasmi ah oo ka soo baxay kulamadaas, laakiin ilo xogo-gaala ayaa sheegay in ay ergadu ku guulaystay inay Madaxweyne Rayaale iyo madaxda labada xisbi mucaarad ku qanciyaan inay isugu yimaadaan wada hadal, si xal looga gaadho muranka siyaasadeed ee dalka hadheeyay. Warku waxa uu sheegay in ergadu si adag ula hadashay saddexda dhinacba, iyagoo u hogo tusaaleeyay inay iska daayaan madax adayga oo ay u tudhaan dalka iyo dadka ay xilkiisa u ordayaan.
Ilahan xogogaalka ahi waxa ay sheegeen inay Madaxweyne Rayaale iyo labada guddoomiye mucaaradba ergadan siiyeen damaanad qaad la xidhiidha inay ogolyihiin dhexdhexaadintooda, waxaanay u caddeeyeen inay diyaar u yihiin inay isku soo horfadhiistaan wada hadal, si loo suuliyo muranka siyaasadeed ee dalka ka abuuray xiisadda adag. Waxaana la sheegay inay ergadu hadda ku hawlantahay sidii iyo qaabkii la isugu soo horfadhiisin lahaa dhinacyadan, waxaanu warku tibaaxay inay maanta kulan dambe la yeelanayaan Madaxweyne Rayaale.
Dhinaca kale, waxa la sheegay inay ergadani xukuumadda Somaliland ku qancisay in aanay wax dhibaato ah u gaysan taageerayaasha KULMIYE ee shalay isugu soo baxay dibad baxa ka dhacay xarumaha xisbiga ee gobalada dalka oo ay caasimadu ka mid tahay. Sidoo kale waxa ay ergadu xisbiga KULMIYE madaxdiisa ku qanciyeen inay iyaguna dhinacooda ilaaliyaan ammaanka iyo kala dambaynta. Waxaanay taasi suurto gelisay in dibad baxyadii uu xisbigu shalay ku qabtay Hargeysa, Berbera, Burco iyo magaalooyin kale uu ku dhammaado jawi degen oo nabadeed.
Magacyada guddiga ayaa waxa ay kala yihiin:
1. Aadan Baxnaan
2. Cabdiqaadir Cali Xuseen
3. Xuseen Cali Nuur
4. Dr. Aadan Abokor
5. Sheekh Ismaaciil Cabdi Hurre (Dheeg)
6. Aadan Xirsi Suge
7. Jaamac Maxamed Axmed
Guddoomiyaha xisbiga KULMIYE ayaa dibad baxaas ay taageerayaasha xisbigiisu isugu soo baxeen shalay waxa uu si rasmi ah uga sheegay inay jirto ergo aanu magacaabin oo ku hawlana dhexdhexaadin. Waxaanu md. Siilaanyo isagoo ergadaas ka hadlaya uu yidhi, "Waxaan maanta war ahaan idinku siinayaa in ay jireen dad badan oo xilkas ah oo umadda ka mid ah oo culimo udiin leh, oo salaadiin leh oo waxgarad leh oo mutacalimiin ah oo dad xilku dhibayo leh oo, ku hawlanaa iyaga oo aamusan dhinac walba iskaga dab qaadayay oo raadinayay arinta maanta taagan in si nabadgalyo ah lagu xaliyo, dadkaasi way noo yimaadeen waxayna hore ayay noogu yidhaahdeen hawlo nabadgalyo haddaanu ka shaqayno, hawlo maslaxad ah ka shaqayno gartiina ma sheeganaysaan oo diyaar ma u tihiin, haa diyaar ayaanu u nahay ayaanu nidhi."
Xigasho: Geeska Afrika
Hargeysa - (XOL) Hoggaanka Xisbiga Mucaaridka ah ee KULMIYE ayaa mar labaad muddo todobaad ah gudihii ah maantataageereyaashooda kala hadlay xarunta Xisbiga ee Magaalada Hargeysa hortiisa, halkaasi oo ay iskugu soo baxeen Boqolaal Qof oo ka mid ah taageereyaashooda oo ka kala yimid shanta degmo ee caasimada Somaliland.Hogaanka iyo siyaasiyiinta Xisbiga KULMIYE waxay iska fogeeyeen eedo loo soo jeediyay oo la xidhiidhay inay halis ku yihiin nabadgelyada, waxaanay caddeeyeen inay si adag uga soo horjeedaan wixii nabad gelyo xumo keenaya oo ay uga lexjeclo badan yihiin xukuumada tallada haysa.Intii ay socotay Xafladaasi dhoolatuska ahayd waxa Ciidanka Booliska ee ku sugnaa duleedka wadooyinka ku gadaaman xarunta dhexe KULMIYE ay gacanta ku dhigeen nin baastoolad ula soo baxay taageereyaasha xisbigaasi oo xabad ku riday, oo ay taxaabeen xarunta CID-da ee magaalada Hargeysa isla markaana uu Taliyaha Ciidanka Booliska Somaliland Gen Maxamed Saqadhi Dubad uu sheegay inay baadhayaan ninkan, oo lagu eedeeyay inay dawladu soo abaabushay gaar ahaan Guddoomiyaha Gobolka Hargeysa Cali Xasan Maxamuud [Cali Asad].Xafladan waxa ka hadlay Guddoomiyaha Xisbiga KULMIYE Md Axmed Maxamed Maxamuud [Siilaanyo], waxaanu yidhi “Waxaan idiinka mahad naqayaa sida aad u dedaasheen ee aad maalin walba iskugu soo baxaysaan idinkoo muujinaya sida aad uga xun tihiin waxyaabaha xun ee maanta ka dhacaaya dalkeena, boobka ummadda ku socota iyo Dinuqraadiyadii oo la baabiiyay ee aynu doonaynay inaynu ku dhaqano.”“Waxa la fidinayaa intaas dacaayad waxa ka mid ah KULMIYE Doorasho dooni maayo, KULMIYE doorasho ayuu doonayaa oo wuu isku kalsoon yahay,waxaanu rabnaa doorasho xor ah oo xalaal ah, meel aanu doorasho ku diidnay ma jirto, Taas macnaheedu ma aha in si aanu doorashada u galno inaanu xaq darrada qaado. Anagu waxaanu taagan nahay haddii wakhtigii Daahir Rayaale Kaahin iyo Madaxweyne Ku xigeenku dhammaadeen, waanu dhammaadeene Anagu ma ictiaafsanin,”ayuu yidhi Md Axmed Siilaanyo.Mar uu ka hadlayay mudaharaadyadii ay xisbi ahaan ku baaqeen wuxuu yidhi “Inaanu banaan baxyo ka balaadhan kuwan aanu usoo baxno xaq iyo sharci aanu ugu soo baxno ayaanu leenahay cid aanu uga haybadaysanaynaa ma jirto, shacbigayagu waa shacbigayagii Askartu waa kuwayagii Anagaa uga tudhayna wixii dhibaato u geynaya. Xabad qaadan mayno, xabad baa la inalaga hor yimid xabad maynaan qaadan dhagax maynaan tuurin, waynu ka guulaysanay oo waxaynu kaga guulaysanay.”Guddoomiyaha Xisbiga KULMIYE Md Axmed Maxamuud [Siilaanyo], wuxuu sheegay inaanay maanta socod ku marayn jidadka, waxaanu yidhi “Maanta odhan maayo waynu lugaynaynaa oo balan baanu qaadnay, mar haddii aynu ka gashanay mar labaad ka gashan mayno, halkan ayaynu si wacan uga kala dareeraynaa oo inaga ayaa sidaasi ku balanay. Haddii aynu banaan bax iyo mudaharaad socod ah samaynaynaba mid walba xaq iyo sharci ayaynu u leenahay.”Md Axmed Siilaanyo wuxuu sheegay in dawladii hore ee Soomaaliya dalkaasi oo dagaal ka socday oo Itoobiya lala dagaalamayay haddana ay qabanaysay doorashadii gaar ahaan xiligii Madaxweynihii C/Rashiid Cali Sharmaarke, waxaanu tilmaamay in Somaliland oo nabad gelyo ahi ay qaban la’dahay Doorashadii.Sidoo kale, waxa xafladaasi ka hadlay Eng Maxamed Xaashi Cilmi, oo jawaab ka bixiyay hadalo ka soo yeedhay Wasiir Ku Xigeenka Gaashaan-dhiga Md Axmed Maxamed Filanwaa, oo la xidhiidhay in madaxda xisbiga KULMIYE aanay tagi karin xeryaha ciidamada. Waxaanu Maxamed Xaashi tilmaamay in ciidamadu aanay waxba u qaban dawlada Madaxweyne Rayaale, oo ay ku nool yihiin ciidamada Qaranku duruuf adag.“Inta aanan waxaan u baxay gelin inaan kalmad idhaahdo ninka Wasiir Ku xigeenka Gaashaan-dhiga ah, ninkaasi wuxuu yidhi Xisbiga KULMIYEmadaxdiisu inay ciidamada u timaado ma aha amarna waanu ku bixinaynaa inaanay iman oo aanay xafiisyada soo gelin bal aragtidaasi siday u gaaban tahay eega,Ciidamada yaa samaysay yaa keenay, xagay ka yimaadeen yaa Qarameeyay, xaga uu isagu ka keenay ciidanka uu sheeganayo, waxaanu leenahay Ciidanka uu sheegayo iyo shaqaalaha dawladu waa kuwa ugu darayada badan, waa kuwa aan bilaha mushaharka aan caadiga u qaadan waa kuwa lacag yar oo suququl ah la siiyo. Waa kuwaas darxumaysan, shanta subaxnimo ayaa la soo saaraa haddii uu Rayaale meel u baxayo.”“Wakhtigoodii wuu dhammaaday Daahir Rayaale Kaahin iyo Axmed Yuusuf Yaasiin iyagaa dhammeeyay, iyagaa wax qaban waayay oo ka seexday, kolkaas waxa weeyaan shaqaaluhu way baahan yihiin, ciidamadu way baahan yihiin.”ayuu intaas ku daray Eng Maxamed Xaashi.Eng Maxamed Xaashi wuxuu dhaliilay hab dhaqanka qaar ka mid ah salaadiinta ugu faca weyn madax-dhaqameedka Somaliland, waxaanu si gaar ah fariin culus ugu diray Suldaan Maxamed Suldaan C/Qaadir, oo uu ugu baaqay inuu yeesho hab dhaqankii iyo milgihii saldanada uu ka soo jeedo.Md Maxamed Xaashi wuxuu Madaxweynaha Somaliland ku eedeeyay inuu dalkii baabiiyay oo aanu wax uu ka rido mooyaane waxba ku soo kordhin, isla markaana uu curyaamiyay nidaamkii Dimuqraadiyada dalka.Sidoo kale waxa isu soo baxaasi ka hadlay Guddoomiyaha Guddi Hoosaadka Joogtada ee Golaha Guurtida Somaliland Md C/laahi Ibraahim Xirsi [Dhugad] oo Madaxweynaha Somaliland ku tilmaamay nin dilaal ah oo farro geliyay iibkii xoolaha nool ee wadanka.Md Dhugad wuxuu dawlada u soo jeediyay inaanay shacbiga ku hatigan una cago-jugleyn oo aanay xafiisyada axsaabta mucaaridka ah weerarin.Dhinaca kale, waxa isu soo baxaasi ka hadlay Xildhibaan Md Axmed Maxamed Diiriye [Nac-nac] oo ka tirsan Mudaneyaasha Golaha Wakiilada Somaliland, Marwo Ikraan Xaaji Daa’uud oo ka tirsan Aqalka Wakiilada iyo Cali Guuleed [Cali Maarshaal] oo ka mid ah siyaasiyiinta qurba jooga ah ee xisbiga KULMIYE waxaanay xubnahaasi ay sheegeen inay nabad gelyada xisbigoodu ilaalinayo isla markaana ay dalka la doonayaan isbedel ku dhisan nabad gelyo iyo miyir qab. Waxaanay beeniyeen eedaha xukuumadu ay u soo jeediso ee ah inay carqaladaynayaan ammaanka iyo xasiloonida Somaliland.Masuuliyiintaasi waxay ka warameen barnaamijka siyasadeed ee xisbigooda, ee la xidhiidha dhinayada horumarinta dhaqaalaha,caafimaadka, waxbarashada iyo qadiyada ictiraaf raadinta Somaliland.
Xigasho: Ramaas news
Hargaysa (XOL)- Wasiirkii hore ee wasaaradda arrimaha gudaha Somaliland Ismaaciil Aadan Cismaan (Ismaaciil Yare), ayaa sheegay in askar ka tirsan ilaalada Madaxtooyadu ay ku dhex jireen ama lagu soo dhex daray ciidankii Booliska ahaa ee rasaasta ku riday guddoomiyaha xisbiga siyaasiga ah ee KULMIYE mujaahid Axmed Maxamed Maxamuud (Siilaanyo) iyo taageerayaashiisa Isniintii la soo dhaafay ee dorraad, markii ay isu soo baxa nabadgelyada ah ku sameeyeen xarunta xisbiga.
Ismaaciil Aadan Cismaan oo mar ahaa wasiirka ugu awooda badan xukuumaddii Daahir Riyaale Kaahin, si wayna ula tacaali jiray xisbiyada mucaaridka ah iyo dhaqdhaqaaqyadoodaba waxa uu sheegay in wali uu u arko in shacbiga Somaliland iyo ciidamada booliskuba aanay u bislayn mudaharaadada salmiga ah, balse waxa uu si adag u difaacay isu soo bixii xisbiga KULMIYE uu isniintii sameeyay iyo mudaharaadyada nabadgelyada ah ee hadda ay ku baaqayaan xisbiyada mucaaridku.
Wasiirkii hore ee wasaradda arrimaha gudaha Ismaaciil Aadan Cismaan oo hadda ka tirsan garabka dimuquraadiyad doonka ah ee xisbiga UDUB oo maanta saxaafadda la hadlay isaga oo ka waramaya shirqooladii madaxtooyadu u soo maleegtay isa soo bixii xisbiga KULMIYE, waxaanu yidhi “Maalintan dhawayd ee la leeyahay mudaharaad baa la dhigay, muu ahayn mudaharaad, waa been, dacaayado ayaa lagu samaynayaa oo laga fidinayaa. Waxay ahaayeen dadkii taageerayaasha xisbiga KULMIYE ee dhagaysanayay khudbadaha madaxdooda, oo doonayay in ay raacaan guddoomiyaha iyo madaxda kale ee xisbiga KULMIYE oo ay halkaa ka tagaan guriga guddoomiyaha.” Ismaaciil Yare waxa uu intaa ku daray oo uu yidhi “Markii ay soo mareen dariiqa iyada oo ciidankii Boolisku hareeraha ka socdo, oo wax dhagax-tuur ah iyo wax rabshad ahi toona aanay jirin, ayaa ciidamo gaara oo waliba dhinac qudha ah oo marka qabiilka laga eego oo aad moodo in dad loo sii diyaariyay oo gaadhi ka buuxaa ka horyimaadeen , dabadeedna iyaga oo aan waxba waydiin ayay dadkii rasaas ooda kaga qaadeen.” Isaga oo hadalkiisa sii watana waxa uu intaa raaciyay Mudane Ismaaciil “Markaa waad garan kartaa in dawladdu qorshaysay in ay shacabka isku disho oo ay madaxa isu geliso, sida ay ciidamadii Booliska u kala qayb qaybinayso, oo cid gaara hawlahaasi loogu dirayo si ay dhibaato u gaystaan oo dadku damqado.”
Ismaaciil Aadan Cismaan waxa uu sheegay in Daahir Riyaale Kaahin aanu ahayn madaxwayne, balse uu yahay Khaayinul-wadan, “Daahir Riyaale Daahir Riyaale maaha Madaxwayne ee waa khaayin wadan khiyaameeyay wadanka oo wixii loo soo doortay iyo wixii loo soo dhaariyayba ka baxay oo Somaliwayn wax la saxeexday oo doonaya in uu dadka meel kale ku darro oo inta Sheekh Shariif uu dabada dhulka dhigayo ee Al-shabaab ka adkaysanayo kaliya sugaya weeye, oo waliba dawladdo aan garanayo oo aanan iminka halkan ka sheegayn intaa talada la haya oo talefoono kula soo xidhiidhayaan, markaa waa nin heshiis soo galay, waa wax dhab ah.” Ayuu yidi Ismaaciil Yare, waxaanu intaa raaciyay oo uu yidhi “Waa Khaayinul-wadan, waa in Maxkamad lagu geeyaa, waa in halka uu ku jiro inta laga soo saaro la tusaa in aanu dadka inta uu madaxa isu geliyo aanu ka dhex bixi Karin. Dadkana waxaan leeyahay dantiina ilaashada.”
Ismaaciil Yare waxa kale oo uu sheegay in Ciidankii Booliska ahaa ee rasaasta ku riday Guddoomiyaha xisbiga KULMIYE Mujaahid Axmed Siilaanyo iyo taageerayaashiisa ay ku jireen oo lagu soo dhex daray Askar ka tirsan ilaalada Madaxtooyada oo loo soo xidhay dirayska booliska, isaga oo arrintaasi ka hadlayana waxa uu yidhi “Isu soo baxaas oo ahaa mid salmi ah oo ay shucuurtooda ku muujinayaan taageerayaasha xisbiga KULMIYE, ayaa ciidamo lala soo hadlay ay yimaadeen, waxa kale oo jira ilaa 3 nin oo waliba nin ay isku sii jilib yihiin oo reer Dudub ah, oo naanaystiisa lagu magacaabo Banbiida iyo laba nin oo kale oo aan saddexdaba garanayo anigu oo ka tirsan askarta madaxtooyada, dharkii booliska ayaa loo soo xidhay ciidamadii Booliskana waa lagu soo dhex-daray.” Isaga oo hadalkiisa sii watana waxa uu intaa raaciyay, “Waayo maxay qabanayeen? Waad garankartaa in lagu soo dhex daray, waxa laga yaabaa in ay tooganayeen madaxda xisbiga KULMIYE iyo ragga u sharaxan xisbiga KULMIYE, oo marka xabadu bilaabanto haddii laba iyo saddex lagu dhufto xabada lama garanayo wax dilay, booliska uun baa dilay.”
Wasiirkii hore ee wasaaradda arrimaha gudaha Ismaaciil Yare waxa uu sheegay in dadka reer Somaliland ay hore uga soo dagaalameen xabad lala dhaco iyo in ay xoriyadooda ku noolaadaan waxaanu yidhi “Dadkan xabadda loo adeegsanayaa wa’ayo, dadkani waxay ka soo dagaalameenba waa xabad lala dhaco iyo in qof waliba xoriyaddiisa ku noolaado, tiina Daahir Riyaale wuu qaaday, wuxuu moodayaa Kaabadahan waawayn ee shubka ah ee uu is hor-dhigay iyo guriga uu ku jiro; yacnihii waxa weeyaan wuu garanwaayay milgihii la siiyay. Inaadeer malaha, Abti malaha, Suldaan malaha, cid alaale cid uu leeyahay oo wax u sheegta oo qabanaysaa ma jirto, kaligii uun buu socdaa. Markaa waxaan leeyahay Riyaale dadkani maaha dad aad xoog ku haysan karayso, maaha dad aad xabad ku aamusiin karto.” Ismaaciil Yare waxa kale oo uu intaa raaciyay “Riyaale wuxuu ujeedaa in uu dalka burburiyo oo xaggaana ay Puntland ka soo gasho oo ay ka soo qabsato, gudahana olol ka kaco, dabadeedna qorshihiisii Somaliwayn ee uu saxeexay ee uu la galay Sheekh Shariif ee dhamayska tirnaa uu yidhaahdo waanigaa ku dhawaaqay ee dhameeyay. Markaa waxa weeye Riyaale dhiigyo-cabnimuu ku darsaday dhurwaagii aan hore u sheegay, in la iska qabto oo degdeg gacmaha la isu qabsado ayaana loo baahan yahay.”
Xoghayaha guud ee UDUB
Hargeysa (XOL) – Xoghaya guud ee xisbiga UDUB Jaamac Yaasiin ayaa ku celiye
y in xisbi ahaan ay diyaar u yihiin in wadda tashi iyo is-qancin lagaga gudbo muranka siyaasadeed ee ka taagan muddo kordhinta madaxtooyada iyo dib u dhaca waqtiga doorashada. Islamarkaana waxa uu ku dooday in talaabadii ciidamada Boolisku ku qaabileen isu soo bax ay sameeyeen 6-dii April hogaanka iyo taageerayaasha KULMIYE ay ahayd mid lagaga hor-tagayay dhibaato ka dhalata isu soo baxaas.
Xoghayaha UDUB waxa uu qiray in xoryiyada hadalka iyo muujinta dareenka bini’aadmiga sharcigu ogol-yahay, balse waxa uu sheegay in loo baahanyahay in dareenkaasi ahaado mid aan wax u dhimin ammaanka qaran. “6-da April waxay ahayd mid ku suntan taariikhdii Hal-ganka ee SNM, mudaharaadkana sharcigu ma diidana, laakiin ta aanu diid-ney waxay ahayd waxa soo baxday 6-April oo cusub oo xisbiga KULMIYE doonayay inuu ku qariyo 6-dii hore…Lixda lixda saaran ayaanu diidney.” Sidaas ayuu yidhi xog hayaha guud ee UDUB waxana uu intaas ku daray in aan KULMIYE soo sheegin mudaharaadkiisa, Islamarkaana uu ka horeysiiyey wax uu ugu yeedhay hanjabaad siyaasadeed. “Xil-baa ka saaran dawlada inay ilaaliso nabada, sababta beerta xoriyada looga joojiyey in lagu qabto xuskii Lixda April-na waxay ahayd waxa ka horeysay dhawaaqyadii KULMIYE waxaana abuurmay jawi aan daganeyn,” ayuu yidhi Xog-hayaha guud ee UDUB “Annigu ma ogi cid, talaabadaasi ciidamadu kaga hor-tagayeen mudaharaadka ku dhimatay, anigu ma ogi cid ku dhawaacantay, waxaanay ahayd sidii ugu habooneyd ee looga hor tagi karayay dhibaato dhacda” ayuu raaciyey hadalkiisa.
Jaamac Yaasiin oo shalay shir-jaraa’id ku qabtay Hoteel Maansoor ee magaalada Hargeysa, waxa uu daba-joogay war ku soo baxay Wargeyska Jamhuuriya oo soo xiganayay barta wararka Intarnetka ee Hadhwanaagnews.com, kaasoo tilmaamaya in xog-hayaha guud ee UDUB Madaxweynihii hore ee Somaliland marxuum Maxamed Ibraahim Cigaal ku eedeeyey masuuliyada dagaalkii sokeeye ee dalka ka dhacay waxaa uu yidhi, “Annigu ma odhan afkay-giina maaha, Marxuum Cigaal ayaa ka danbeeyey ama masuul ka ahaa dagaalkii sokeeye ee dalka ka dhacay. Ilaa 1959-kii oo uu xog-haye guud ka ahaa xisbigii SNL waan la socday oo xisbigiisa ayaan ahaa Cigaal, dawlad-nimada Somaliland-na isaga ayaa dhidibada u taagay.” Ayuu yidhi, waxaana uu intaa ku daray “Madaxweynihii ka horeeyey ee Somaliland Cabdiraxmaan Axmed Cali fursad-ba lama siin.”
Xog-hayaha guud ee UDUB waxa uu ku dooday in waqtigii dalka dib loogu soo noqday uu ka mid noqday hogaaminta xafiis Somaliland ku leeyahay dalka Faransiiska, islamarkaana uu xidhiidh fiican la lahaa Ala ha u naxariistee Marxuum Maxamed Ibraahim Cigaal ilaa laga soo gaadhay Aas-aaska xisbiga UDUB. “Markaan eegay, hogaankii UDUB iyo barnaamijkiisii waxaan door biday inaan taageero UDUB oo aan u arkayay inuu dalka gaadhsiin karro himilooyinkiisa.”ayuu yidhi.
Xigasho: Wargeyska Ogaal
Hargeysa (XOL/Ogaal Newspaper) – Guddiga dhaqaalaha ee Golaha Wakiillada ayaa ka dalbadey Wasaarada maaliyada iyo Komishanka doorashooyinka inay dib ugu noqdaan miisaaniyada loogu tala-galay doorashada Madaxtooyada, Islamarkaana maanta ahaan dib ugu soo celiyaan giddiga dhaqaalaha miisaaniyad ay isku raacsan-yihiin.
Guddiga dhaqaalaha Golaha Wakiillada oo ku hawlan naaqishaada iyo dib u eegista odoroska miisaaniyada dawlada ee 2009 oo dhawaan Wasaarada maaliyadu u soo gudbisay, ayaa Isniintii todobaadkan kullan ay la yeesheen Gudiga doorashada ku ogaadey in aan Komishanku wax-ba kala socon kharashka wasaaradda maaliyadu u qorshaysay doorashada madaxtooyada ee ku xusan miisaaniyada 2009. Sidaa daraadeed, kullan sadex geesood ah oo ay shalay gudiga dhaqaaluhu isugu keeneen Wasaarada maaliyada iyo Komishanka doorashada.
Xildhibaan Cali Maxamed Xassan (Cali Mareexaan) oo ka mid ah guddiga dhaqaalaha Golaha Wakiillada oo wargeyska Ogaal xog-waran gaar ah ka siiyay arrintan ayaa waxa uu yidhi. “Kullankii hore ee aanu la yeelanay, Komishanka doorashooyinka waxaa nooga soo baxday in aan Wasaaradda maaliyada iyo Gudiga doorashadu wax wadda tashi ah ka yeelan naaqishaada miisaaniyada ku baxaysa Doorashada Madaxtooyada. Sidaa daraadeed, waanu isugu yeedhnay kullan sadex geesood ah saaka (Shalay) oo ay ku kulmeen Wasaarada maaliyada, Komishanka iyo Gudiga dhaqaalahu si ay meesha uga soo baxdo miisaaniyad la isku raacsan-yahay oo doorashada lagu qaban karraa. Ujeedaduna waxay ahayd in la is waafajiyo bajadka doorashada ee ay soo gudbisay Wasaarada Maaliyadu iyo ka ay sitaan Komishanka doorashooyinku oo farqi ayaa jiray. Laakiin, waxaanu u sheegnay inay iyagu ilaa beri (Maanta) gelinka hore, isa soo arkaan. Dabadeed-na Miisaaniyad la isku waafaq-san yahay ay keenaan.”
Xildhibaan Cali waxaa uu tilmaamay in Komishanka doorashooyinku xaq u leeyahay, inay soo qiimeeyaan oo sameyaan Bajadka ku baxaya doorashada maadaama ay gacanta ku hayaan. waxa kale, oo uu muujiyay in Komishan ahaan odoroska ay sitaan uu ka badan-yahay ka wasaarada maaliyadu ku soo dartey Miisaaniyada sanadka, sidaa daraadeed ay ugu dalbadeen inay dib isugu noqdaan.
Kullankan sadex geesoodka ah markii uu dhamaaday saaka, waxa sidoo kale saxaafada xog waran kooban ka siiyay Wasiirka Maaliyada Xusseen Cali Ducaale (Cawil.) “Waxa la nooga baahan-yahay inaynu ku darno kharashka doorashooyinku ku qabsoomayaan 25%, taasoo u dhiganta 8 - Milyan oo Shilinka Somaliland ah, anaga xukuumad ahaana waa naga diyaar, miisaaniyadana way noogu jirtaa, wixii dheeraad noqdana waxaanu balanqaadaynaa in aanu ku darayno.” Sidaa waxa hadalkiisa ku bilaabay Wasiirka Maaliyada Md. Xuseen Cali Ducaale (Cawil).
Wasiirku waxa uu sheegay in Doorashooyinku ay yihiin waxa keliya ee ay Somaliland ku faanto, isla-markaana ay xukuumada uu ka tirsan yahay wadanka ka hirgelisay 3 doorasho oo ka horeeyay ta fooda inagu soo haysa. “Doorashooyinkuna waxay ka mid yihiin waxyaabaha aynu ku faano oo saddex doorasho oo ay xukuumadani fulisay ayaa dalka ka soo qabsoomay taariikhdana way noo galaysaa. Muhiimada koowaad ee na hortaalaana waa doorashada, anigu in berito la qabto doorashada ayaan aad u jeclaa, dawlado badan oo aanu la kulanayna waxay noo sheegeen ta kaliya ee maanta mustaqbalkeena iyo ictiraafkeenu ku xidhan yahay inay tahay doorashada inagu soo fool leh. Waxayna yidhaahdeen taa markaad ka baxdaan ictiraafka cid aad u daba joogsanaysaan ma jirto.”
Wasiirka Maaliyadu waxa uu ku baanay in xukuumadu ay qayb libaax ka qaadatay, kana soo baxday waajibkii la saaray hawshii diiwaangelinta, isaga oo tilmaamay in diiwaangelintii dalka ka soo qabsoontay ay deeqbixiyayaashu markii hore xukuumada ku wargeliyeen inay bixiso kharashka 2 milyan iyo badh. Hase yeeshee ay markii dambe yidhahdeen malyuun iyo badh bixiya iyaga oo diyaar la ah oo ay xukuumad ahaan bixiyeen Malyuun iyo badh dollar, taasoo ay uga dambaysay kharashkii ku baxay goboladii uu kordhiyay Madaxweyne Rayaale ee Sanaag Bari iyo Sool oo aan iyagu ku jirin qorshihii diiwaangelinta ee Komishanka.
Wasiirka Maaliyada oo ka jawaabayay su’aal laga waydiiyay mawqifka ay wakhtigan iska taageen xisbiga Kulmiye arrinta dib-u-dhaca doorashada Madaxtooyada ee Komishanku dhawaan shaaciyay oo anay ilaa xiligan ogolaanin inay saxeexaan, komishankana ay isku diidan yihiin ayaa waxa uu yidhi: “Siilaanyo iyo Muuse waa saaxiibaday, waa niman dalka magac iyo sharaf ku leh oo rag waawayn ah, xashaee kama filayo inay ku kacaan wax dalka iyo dadka khalkhal-gelinaya oo wax u dhimaya oo ay intoodii wanaagsanayd iyo sharaftoodii daamur-madaw ku marinayaan ee wuxuun baan leeyahay sidaa axsaabta iyo komishanku yeeleen idinkuna yeela.”
Komishanka doorashooyinka Somaliland, ayaa xalay xal u helay cabashadii hawlwadeenadii diiwaangelinta ee gobollada Saaxil iyo Awdal, oo sheegay in kharash maalmeedkoodii qeyb ka mid ah laga jaray, waxaanay soo saareen go'aamo lagu soo afjarayo cabashadii hawlwadeenadii goobaha diiwaangelinta. balse may sheegin inay lacagtii shaqaalahaasi tirsanayeen ay u hayaan iyo in kale.
Go'aamada lagu xalinayo cabashadii shaqaalihii ka hawlgalay diiwaangelinta ayaa ka dambeeyay shir ay maanta isugu yimaadeen komishinka doorashooyinka, xisbiyada iyo wasiirka arrimaha gudaha Somaliland.
Guddoomiyaha komishanka doorashooyinka Somaliland Md. Maxamed Ismaaciil (kaboweyne) oo ka hadlay go'aanka ay soo saareen shirkii ay la yeesheen wasiirka arrimaha gudaha iyo saddexda xisbi qaran ayaa wuxuu yidhi "Markii ilaa saaka aanu shir u wada fadhinay komishirnka, wasaarada daakhiliga iyo saddexda xisbi qaran, waxa lagaga hadlay sidii lacagtii ay shaqaysteen loo siin lahaa dadkii ka hawlgalay hawshii diiwaangelinta codbixiyayaasha ee gobollada Saaxil iyo Awdal, waxaanu go'aaminay qoddobadan soo socda.
Wakiiladii saddexda xisbi qaran ee ka soo shaqeeyay hawsha diiwaangelinta gobolada Awda iyo Saaxil ee lacagtoodii u hadhsanayd waxay tagayaan oo ka qadanayaan lacagtoodii 20 ka bishan xarunta xisbigiisii.
Hawl Wadeenadii komishinka doorashooyinka iyo kuwii maxkamadaha ka tirsanayd ee ka hawlgalay diiwaangelintii gobollada Awdal iyo Saaxil, waxay tagayaan huteelka Crown ee hore loo odhan jiray Araweelo, halkaasi oo lacagtoodii ugu diyaar tahay 20 ka bishan.
Dadkii tababarku u hadhsanaa ee ka hawlgalayay gobolka Hargeysa, waxaanu u sheegaynaa in tababarkii si dhakhso ah u bilaabmi doono".
Wasiirka arrimaha gudaha Md. C/laahi Ismaaciil Cali (Ciro ayaa isaguna u mahad naqay hawl wadeenadii diwaangelinta gobollada Awdal iyo Saaxil oo uu sheegay inay ka aqbaleen inay joojiyaan buuq ay isniintii ka sameeyeen xarunta ciidanka birmadka oo la doonayay in lacagta lagu bixiyo.
Waxa kale oo uu ammaan u soo jeediyay wakiilada saddexda xisbi oo shalay uu tilmaamay inay ka hawlgaleen sidii xal looga gaadhi lahaa cabashada hawlwadeenadii diiwaangeinta gobolada Awdal iyo Saaxil oo sheegayay in badh laga jaray lacagtii ay xaqa u lahaayeen.
Sidoo kale waxa arrintaasi ka hadlay guddoomiye ku xigeenka xisbiga UCID Md. Aadan Maxamed Mire (Waqaf), Cismaan C/laahi Cigaal (Cismaan Hindi) oo ka socday xisbiga UDUB iyo C/kariim Maxamed (Xinif) oo isaguna ka socda xisbiga Kulmiye kuwaasi oo goob joog ka ahaa shirkii lagu soo afjarayay cabashadii shaqaalihii diiwaangelinta.
Khadar Iid Kaariye
XarshinOnline News Deck
Hargeysa, Somaliland
Hargeysa (XOL)- Madaxweynaha Somaliland Md. Daahir Rayaale Kaahin iyo madaxda labada xisbi mucaarad ee KULMIYE iyo UCID Md. Axmed Maxamed Siilaanyo iyo Md. Faysal Cali Waraabe, ayaa si rasmi ah u aqbalay inay isku horfadhiistaan wada hadalo lagu xallinayo khilaafka siyaasadeed ee dalka ka taagan. Toddoba xubnood oo ka tirsan guddiga la socodka hawlaha doorashooyinka, ayaa maalmihii u dambeeyay ku hawlanaa kulamo ay la yeelanayeen dhinacyada xukuumadda iyo xisbiyada, si ay isugu soo dhaweeyeen aragtiyaha kala durugsan ee ay dhinacyadani ka qabaan xaaladda siyaasadeed ee dalka ka taagan.
